27 september 2019 – Van toerist terug naar henro. Vandaag trek ik mijn witte kleed weer aan om onder begeleiding van een Japanse vrijwillige gids allerlei mooie plekken in Matsuyama te bekijken. Aan het eind van de dag bezoek ik tempel 51 en vraag en krijg daar tsuyado.
Vroeg opstaan
Ik wandel richting het kasteel van Matsuyama. In het kasteel is een leuk museum. Om daar naar binnen te gaan, moet ik slippers aan. Dat betekent schoenen in een kast zetten en slippers pakken, die natuurlijk te klein zijn voor mijn maat 43. Het kasteel is zeker de moeite waard om te bekijken. Het museum vertelt het verhaal van de bewoners, de verdedigingswerken en de geschiedenis van de stad. Na mijn toeristische bezoek aan het kasteel van Matsuyama is het tijd voor een kleine verwennerij. In een bakkerij drink ik koffie met een lekker gebakje erbij. Ik kan die calorieën best hebben na alle gewichtsverlies door het wandelen.
Een vrijwillige gids
Als ik in het grote overdekte winkelcentrum waar ik de koffie dronk wat vaag om me heen kijk, spreekt een Japanner me aan. Hij is vrijwilliger en leidt toeristen rond in de stad. Als ik hem vertel dat ik de henro wandel, is hij helemaal blij. Hij stelt zich voor, hij heet Yuuichi Yagi. De rest van de dag begeleidt hij me langs allerlei mooie plekken in de stad.
Het Franse huis
Eén van de eerste plekken waar we langsgaan, is het Franse huis. Dat wijkt qua architectuur echt fors af van het Japanse stadsgezicht. Eigenlijk voel ik me weer helemaal in Frankrijk. We gaan er naar binnen en ik zie dat ze een website hebben. Yuuichi vertelt me het verhaal van de historie van het huis.
Terug richting Dogō onsen
We pakken samen de tram richting het stadsdeel waar mijn hotel ook staat, bij Dogō onsen. In de tram hoor ik een groep verwende Belgische en Nederlandse toeristen onderling Japan vergelijken met China. Dat laatste land is veel mooier, omdat de tempels daar groter en feller gekleurd zijn. Als ik ze zo hoor, voelt het bijna alsof ze Japan maar niets vinden. Ik schaam me voor mijn landgenoten en ben blij dat de Japanners niets verstaan van hun gesprek (“Oh ja, die taal is zo gek, ze snappen hier niets van wat we in het Engels zeggen”).
Een Shrine bezoeken
Samen bezoeken we Isaniwa Jinja shrine. Die ligt tussen het hotel en tempel 51 in. Het is een enorm Shinto-complex met veel rode accenten in de gebouwen. Yuuicihi legt uit hoe het Shinto-tempelritueel werkt. Daarbij wordt geklapt en gebogen om met de juiste eerbied het tempelcomplex te mogen betreden. Bij één van de altaren koop ik een strookje met daarop een wens. Die blijkt lastig te vertalen. Wat vooral blijft hangen is dat mijn toekomst er rooskleurig uitziet…
Op stap met een protestante, boeddhistische shintoïst
Door het bezoek aan de shrine komen we in gesprek over de verschillende religies in Japan. Omdat we doorwandelen naar Ishite-ji (de stenen hand-tempel), bespreken we de verschillen tussen het shintoisme en het boeddhisme. Dan blijkt mijn gids zelf protestants te zijn en ook regelmatig shinto en boeddhistische tempels te bezoeken. Hier in Japan kan dat allemaal gecombineerd worden. Het denken is hier niet exclusief: of-of, maar inclusief: en-en!
Van toerist terug naar henro: Ishite-ji – tempel 51
Dan arriveren we bij tempel 51 en gaan via de hoofdingang naar binnen. Dit is de eerste keer dat een Japanner me het hele ritueel en de indeling van een boeddhistische tempel uitlegt. Ik leer een heleboel nieuwe dingen. Samen wandelen we door één van de twee tunnels die achter in de tempel zijn gemaakt. Als we de tunnel buiten de tempel uitkomen, stappen we om een rots heen zo de felle zon in. Daar loopt gewoon een asfaltweggetje langs de heuvel die nu tussen ons en de tempel ligt. We slaan linksaf en komen al snel bij een stukje tempelcomplex aan de overkant van de straat. Van daaraf kan je een immens beeld van Kobo Daishi zien dat op één van de heuvels staat. Voor ons zien we een gouden bol en een vierkante overkapping waaronder een heleboel handgesneden houten beelden staan.
De inner-sanctuary van tempel 51
De bol bevat het heilige der heiligen van Ishte-ji. Er vlak voor zijn twee handen uit natuursteen gehouwen. De handen vormen een kom en in die kom liggen allemaal glazen knikkers. Mijn gastheer doet voor hoe je een handje knikkers moet pakken, die moet teruggooien in de kom terwijl je een wens doet. Ik wens me een behouden henro!
Samen lunchen
Het is tijd om van toerist terug naar henro te gaan. Voordat ik gedag zeg, gaan we samen lunchen. Yuuichi zoekt een restaurantje uit waar ze speciale bouillons hebben voor de Udon. Samen slobberen we ieder een bak leeg. Ik mag maar twee slokjes van het kookvocht nemen, want dat is veel te zout. Als je daar te veel van drinkt, krijg je nierstenen! Buiten gekomen, nemen we afscheid. Hij gaat door naar zijn muziektraining, hij is trommelaar. En ik pak na twee dagen toerist spelen de henro weer op.
Van hotel naar tempel
Rond een uur of drie doe ik in hotel Sakanoe mijn pelgrimsoutfit weer aan, de rugzak op de rug, pak mijn kongozue in de hand en ga uitgerust weer als pelgrim op weg naar tempel 51. De transformatie van toerist terug naar henro is klaar! Bij die tempel aangekomen doe ik rustig mijn ritueel en praat even met een dame uit Tokyo die de henro in stukjes van drie à vier dagen wandelt. Zij is jaloers op de tijd die ik eraan kan besteden en snapt niet hoe ik 30 km per dag kan wandelen, zelfs in de bergen! Samen praten we even met een beroepspelgrim. Dat is iemand die eigenlijk als zwerver de tocht langs de tempels blijft doen. We wensen hem veel succes op zijn tocht.
Ik vraag en krijg tsuyado
Op advies van Elly Jührend probeer ik in de tempel te slapen. Dat kan in deze tempel alleen ‘gratis’: tsuyado. Dat betekent dus, dat ik rond half vijf in mijn beste Japans vraag of er plek voor me is. En dat blijk het geval te zijn. Ik ben de dames van de nokyocho-office dankbaar dat ik in hun tempel mag slapen. Nadat zij het kantoor hebben gesloten voor de dag, begeleiden ze me naar een geweldig grote zaal helemaal achteraan het tempelcomplex. Het ruikt er naar motorolie en oude tatami. In deze enorme zaal zijn een paar knusse plekjes gemaakt met wat kamerschermen. Ik installeer me en merk dat ik het prachtig vind om dit om mee mogen te maken.
Ik mag weer verder! Van toerist terug naar henro
Na twee dagen toerist spelen en uitrusten ga ik morgen weer op pad. Daar ben ik nu al echt aan toe. Ik neem me voor om geen nieuwe rustdag in de plannen. Morgen mag ik naar tempel 52 en daar heb ik echt zin in!