Tip 1: De route guide is je life-line: hij beschrijft de route, geeft tips, fungeert als tolk en bevat leuke toeristische feitjes.
Life-line
De route guide is echt de life-line voor de pelgrim. Daar kwam ik in mijn voorbereiding al snel achter op basis van ervaringen van anderen. Ik heb de gids besteld via een boekhandel. Inmiddels weet ik dat je de gids ook bij de auteur kan bestellen en zou ik daarom een nieuwe versie direct in Japan bestellen. Dan zou ik ook meteen wat andere gidsen bestellen, die me helpen om in de stemming te komen.
Steun bij routeplanning
Tijdens de eerste dagen op de tocht leerde ik het nut van de gids pas echt kennen. Naast handige kaarten en de Japanse zinnen, staan ook de kombini en overnachtingsplekken in de gids. Dat hielp mij om vooruit te plannen. Iedere middag bij de voorbereiding voor de volgende wandeldagen, pakte ik de gids om de route te verkennen. Dan bekeek ik direct ook de overzichten met het hoogteprofiel erbij om in te schatten wat ik aan bergen tegen zou komen de volgende dag (-en). De hoeveelheid tempels en de trajecten met veel stijgen en dalen vragen tijd. Voor iedere tempel rekende ik minimaal een half uur.
Er is ook een Japanse versie
Op dag 12 ben ik mijn route guide kwijtgeraakt. Dat hakte er echt wel even in. Gelukkig kon ik later op de dag een Japanse versie kopen. Daarmee kon ik me redelijk redden. Die versie is echter groter qua formaat en helemaal in het Japans. Dat betekende veel vertaalwerk met google translate om erachter te komen wat me te wachten stond. Ook leidt de Japanse route standaard door de bergen in plaats van eroverheen en de tunnels vermijd ik het liefst. Het grote voordeel van de gids is vooral dat er (nog) meer overnachtingsplekken in staan. Dat komt doordat niet alle Minshoku en Ryokan westerse pelgrims verwelkomen.
Toeristische informatie
Naast de gewone aanwijzingen voor de route tref je ook informatie aan over de gebieden waar je doorheen wandelt. Ik heb een aantal keren een uitstapje van de route af gemaakt om iets bijzonders te bekijken. Dat is leuk en leerzaam. Ik merkte wel, dat ik niet echt de toerist uit wilde hangen. Toen ik twee dagen rust nam in Matsuyama, had ik enorm veel moeite om te schakelen tussen het ritme van Mark als pelgrim en het ritme van Mark als toerist. Andere toeristen die ik in de tram/ trein daar ontmoette maakten het er met hun opmerkingen niet makkelijker op: zij keken vooral naar de mindere kant van Japan. Voor mij was het fijn om de route als guideline te hebben om zo af en toe van de henro af te kunnen wijken.
De soetra’s
In het boekje staat de basis van de soetra’s, de hartsoetra. Het staat je als henro vrij om te bepalen welk rituaal je doet in een tempel. Veel pelgrims kiezen ervoor alleen de hartsoetra op te zeggen. Bij henro house Ichiban kreeg ik een folder met de uitgebreidere variant aan soetra’s, waarin ook de specifieke soetra’s voor de tempels opgenomen waren. Nadat ik in tempel 12 op basis van die folder de soetra’s uitsprak, snapte ik eindelijk hoe dat moest. Daarna werd die folder mijn steun en toeverlaat in de tempels. Ik heb vanaf tempel twee gekozen om twee volledige ronden te doen in de tempel, bij het hoofd- en het daishi-altaar. Ik was daar een klein halfuurtje mee bezig, inclusief het halen van de nokyocho in mijn boekje.
De route guide is je life-line
Kortom: doe jezelf niet tekort door te proberen Shikoku88 te wandelen zonder deze gids. Er is altijd een plekje voor te vinden in je (hand-) bagage en onderweg ga je het boekje steeds meer waarderen.